Podium De aanjagers van betoninnovatie

Beton loopt als een rode draad door de carrière van Salet heen. Waar komt de liefde voor het materiaal vandaan? “Ik heb zelf hier in Eindhoven gestudeerd, ben echt een kind van de opleiding. Ik wilde eerst architect worden, maar kwam al snel in contact met constructieve veiligheid, wat ik eigenlijk veel interessanter vond. Ik promoveerde uiteindelijk op het constructieve gedrag van schuimbeton. Na mijn promotie ging ik werken bij wat nu SGS Intron heet en was ik onder andere betrokken bij de bouw van de Storebæltsbrug in Denemarken, de Confederation Bridge in Canada en de Øresundbrug die Denemarken met Zweden verbindt. Na dergelijke grote projecten in beton kan het niet anders dan dat je een fascinatie voor dit materiaal ontwikkelt. Het is ook gewoon wonderlijk materiaal. Het komt tot stand via een chemische reactie met simpelweg water en is op veel manieren toepasbaar.”

De gebouwde omgeving bevindt zich momenteel middenin een grote verduurzamingsopgave. Beton is nog altijd het meest toegepaste bouwmateriaal en kan onder andere door zijn totale levensduur als duurzaam worden bestempeld. Er zijn echter ook uitdagingen. “Als sector gebruiken we veel beton, we moeten nou eenmaal grote dingen maken. We gebruiken hiervoor wel veel grondstoffen als grind of zand, en het bindmiddel cement geeft in zijn productie gewoon veel CO_2-uitstoot.”

Daarom is het door de betonbranche geïnitieerde Betonakkoord om de milieu-impact van beton terug te dringen, volgens Salet een hele mooie ontwikkeling. “De focus op duurzaamheid zal betoninnovaties verder aanjagen. Er wordt bijvoorbeeld gewerkt aan andere manieren van ontwerpen en bouwen, zoals 3D-betonprinten, waardoor je minder materiaal nodig hebt. Maar je ziet ook ander soorten materiaal ontstaan zoals geopolymeerbeton, waar geen cement in zit. Er gaat ook nog veel gebeuren op het gebied van secundair gebruik van grondstoffen. Kunnen we afval, zoals bijvoorbeeld nu al op grote schaal gebeurt met vliegas, gebruiken als grondstof voor beton? Kun je betonpuin hergebruiken als grind? De uitdaging hierbij is dat we van beton geen vuilnisverzameling maken en het mag natuurlijk nooit ten koste gaan van de veiligheid. Ik vind het echter wel een hele interessante gedachte.”

Zelfhelend en zelfreinigend beton

Door de levensduur van beton te verlengen, kunnen we ook werken aan duurzaamheid. “Zelfhelend beton dat is ontwikkeld aan de TUD kan een betekenisvolle ontwikkeling zijn. Er wordt hierbij onder andere geëxperimenteerd met bacteriën die op het moment dat ze in aanraking komen met water een kalksteen produceren en scheurtjes als het ware dichtmetselen. Ook komen er steeds meer betonnen objecten die zichzelf mooi houden, door de toevoeging van titaandioxide wordt het materiaal zelfreinigend. Het zijn innovaties die beton een hightech materiaal maken. Beton is eigenlijk al het meeste complexe materiaal dat je kunt bedenken, maar door dit soort ontwikkelingen krijgt het ook de erkenning die het verdient.”

Industrie 4.0

De roep om verhoging van de productiviteit in de bouw wordt volgens Salet ook een aanjager voor innovatie. Andere industrieën produceren door de toenemende efficiëntie steeds meer per arbeidsuur, waardoor producten vaak goedkoper worden. Hier kan de bouw aan de hand van digitalisering en robotisering nog een slag maken. In het voortraject heeft de bouw onder invloed van BIM grote stappen gemaakt. In de uitvoering daarentegen is er volgens Salet nog veel te winnen. “We moeten de digitalisering ook doorvoeren in het productieproces, in het maken en het plaatsen. Zo kunnen we slimmer en efficiënter gaan bouwen. De auto-industrie bevindt zich inmiddels al in het ‘Industrie 4.0’-tijdperk. Een auto wordt ontworpen en vervolgens direct door robots gemaakt. In de bouw hebben we dat digitale ontwerp ook, maar daarna houdt het nog vaak op. De komende jaren zullen we als sector moeten ontdekken hoe we de digitalisering naar de praktijk kunnen brengen. 3D-betonprinten is slechts een voorbeeld van de digitaliseringsslag die we kunnen maken.”